مسئولیت پذیری اجتماعی



خلاصه

مسئولیت‌پذیری اغلب به‌نوعی ارتباط بین افراد و محیط آن‌ها اشاره دارد. در حوزه ارتباطات بین افراد و سازمان‌ها، اقدام مسئولانه مستلزم پاسخی است که بر اساس مقاصد و انگیزه‌های اقدامات و فعالیت‌ها ارائه گردد. آزادی برای مسئولانه عمل کردن یک شرط کلی در خصوص مسئولیت‌پذیری است.

29 آذر 1398

مسئولیت‌پذیری اغلب به‌نوعی ارتباط بین افراد و محیط آن‌ها اشاره دارد. در حوزه ارتباطات بین افراد و سازمان‌ها، اقدام مسئولانه مستلزم پاسخی است که بر اساس مقاصد و انگیزه‌های اقدامات و فعالیت‌ها ارائه گردد. آزادی برای مسئولانه عمل کردن یک شرط کلی در خصوص مسئولیت‌پذیری است. این پیش‌شرط کلی را می‌توان به جنبه‌های مختلفی تقسیم کرد ازجمله تمایل به اقدام، توانایی پیش‌بینی و دوراندیشی، امکان اقدام کردن و وجود مهارت‌های یک ارزیابی آگاهانه [1]. مسئولیت‌پذیری به لحاظ فردی و اجتماعی به زمان آفرینش انسان در چارچوب نظام الهی عالم و تشکیل اولین اجتماعات بشری برمی‌گردد [2]. مسئولیت‌پذیری اجتماعی نوعی احساس عملی در به‌کارگیری توانایی‌ها و کوشش کردن برای تطابق و سازگاری با مردم است که عدم آن قانون‌شکنی و نپذیرفتن مسئولیت‌های اجتماعی است [3].

تعهد و مسئولیت‌پذیری اجتماعی امروزه در چالش با نوع مخرب فردگرایی قرارگرفته‌اند. به نظر می‌رسد اختلال در مسئولیت‌پذیری و تعهدات اجتماعی با محیط اقتصادی-اجتماعی پیوند جدی دارد. این مسئله در اجتماعات با بافت‌های جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و قومی غیرمتجانس بیشتر نمود می‌یابد. مسئولیت و مسئولیت‌پذیری به‌تنهایی اشاره به حس وظیفه‌شناسی، پاسخگو بودن و تعهد دارد. واژه مسئولیت در رشته‌های فلسفه، جامعه‌شناسی، حقوق و روانشناسی بکار رفته است. بررسی و تحلیل مسئولیت‌پذیری اجتماعی از منظر جامعه‌شناسی در سه سطح خرد، میانی و کلان قابل‌مطالعه می‌باشد. در سطح خرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان احساس تعهد و کنشی که تک‌تک افراد در قالب نقش‌های خود نسبت به یکدیگر دارند، در نظر گرفته می‌شود. در سطح میانی مسئولیت‌پذیری اجتماعی در ارتباط با گروه، سازمان و مانند آن مطرح می‌گردد. مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و سازمان‌های تولیدی در قبال مشتریان و ارباب‌رجوع در این سطح بررسی می‌شود. در سطح کلان نیز مسئولیت‌پذیری اجتماعی دولت و ملت‌ها در نظام اجتماعی مطرح می‌شود [4].

منظور از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، پیوستگی و اتحاد میان فعالیت‌ها و ارزش‌های سازمان به‌گونه‌ای است که منافع کلیه ذی‌نفعان شامل سهامداران، مشتريان، کارکنان، سرمایه‌گذاران و عموم جامعه، در سیاست‌ها و عملکرد سازمان منعکس گردد. به‌عبارت‌دیگر سازمان بايد همواره خود را جزيی از اجتماع بداند و نسبت به جامعه احساس مسئولیت داشته باشد و در جهت بهبود رفاه عمومی به‌گونه‌ای مستقل از منافع مستقیم شرکت، تلاش کند. شرکت‌هایی که عملکرد اجتماعی بالايی دارند تمايل بیشتری به افشای عمومی فعالیت‌های اجتماعی خوددارند. سطح بالای شفافیت در اطلاعات باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه‌گذاران می‌شود و اين خود باعث کاهش ريسک می‌گردد [5].

بر اساس مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی، ازآنجایی‌که سازمان‌ها نیز مانند اشخاص حقیقی عضوي از  اجتماع به شمار می‌روند و مانند سایر اعضاي جامعه در برابر محیط پیرامون خود مسئولیت دارند، ضروري  است که علاوه بر بهبود عملکرد اقتصادي و اجتماعی خود، ارتقاي استانداردهاي زندگی اجتماعی افراد جامعه را در دستور کار خود قرار دهند. همچنین سازمان‌ها باید به‌منظور  پاسخگویی اجتماعی در مقابل ذینفعان و سایر افراد جامعه، به دغدغه‌های جامعه در خصوص محیط‌زیست، امور اجتماعی و بشردوستی اهمیت دهد و بسته به فرهنگ‌سازمانی خاص خود، به تدوین سیاست‌های سازمانی مربوط به مسئولیت‌پذیری اجتماعی مبادرت ورزند [6].

واژه های مرتبط: ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی، هدف از استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها، اصول بکار رفته در استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی، هدف مسئولیت پذیری اجتماعی، انواع مسئولیت پذیری اجتماعی، تحقیق درباره مسئولیت پذیری اجتماعی،  مسئولیت پذیری اجتماعی+pdf

منابع
[1]. هاشمی، سید احمد، همراهی، مهرداد. (1394). مسئولیت پذیری اجتماعی، سومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول، ترکیه.
[2]. شاهینی، حسین علی. (1390). راهکارهای ارتقای مسئولیت اجتماعی در میان مدیران ستادی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، مجله مدیریت فرهنگی، 5(14)، 115-123.
[3]. سبحانی نژاد، مهدی، فردانش، هاشم. (1379). مسئولیت پذیری اجتماعی در برنامه درسی کنونی دوره ابتدایی ایران، مدرس علوم انسانی، 4(1)، 83-94.
[4]. طالبی، ابوتراب، خوشبین، یوسف. (1391). مسئولیت پذیری اجتماعی جوانان، فصلنامه علوم اجتماعی، 59، 208-240.[5]. 
[5]. حاجیها، زهره، سرفراز، بهمن. (1393). بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، 4(14)، 105-123.
[6]. حبیبی، نوید، وظیفه دوست، حسین، جعفری، پریوش. (1395). مؤلفه های ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 22(2)، 125-145.

 
مقالات مرتبط